Có những nơi, chỉ cần nghe tên đã gợi lên cả một nền văn hóa. Cảnh Đức Trấn – thị trấn nhỏ ở tỉnh Giang Tây, Trung Quốc – là một nơi như thế. Với hơn 1.000 năm lịch sử làm gốm sứ, nơi đây không chỉ là thủ phủ gốm sứ của Trung Hoa, mà còn là điểm đến của những người trẻ tìm kiếm sự bình yên và cảm hứng sáng tạo trong nhịp sống chậm rãi.
Ở Nhỏ Một Chút, chúng tôi tin rằng mỗi món gốm không chỉ là một vật dụng, mà còn là kết tinh của thời gian, tâm huyết và nghệ thuật sống chậm.
Những thủ phủ gốm nổi tiếng thế giới: nơi đất và lửa giao hoà
Gốm – tưởng chừng chỉ là đất và nước, nhưng khi qua bàn tay con người và lửa hồng nung đốt, lại trở thành những di sản bất tử của văn hoá nhân loại. Trên thế giới, có những vùng đất được thiên nhiên ưu ái ban tặng nguyên liệu tinh khiết, kỹ nghệ chế tác tinh xảo, và cả những dòng truyền thừa hàng ngàn năm không đứt mạch.
Hãy cùng Nhỏ Một Chút dạo qua những thủ phủ gốm nổi tiếng nhất thế giới – nơi đất cũng biết kể chuyện.
Việt Nam – Bát Tràng
Không thể không nhắc đến Bát Tràng – làng gốm hơn 700 năm tuổi bên sông Hồng. Gốm sứ dân gian Việt Nam vừa tinh xảo vừa gần gũi, với các dòng sản phẩm đa dạng từ gốm gia dụng, phong thủy đến mỹ nghệ xuất khẩu. Men rạn, men ngọc, men lam Bát Tràng nổi tiếng khắp nơi.
Giang Tây, Trung Quốc – Cảnh Đức Trấn
Được mệnh danh là “Thủ đô gốm sứ của thế giới”, Cảnh Đức Trấn đã rực rỡ hơn 1.000 năm nay. Nơi đây nổi bật với kỹ thuật men xanh trắng (青花瓷 – Blue-and-White porcelain) – biểu tượng cao nhất của sự thanh nhã và thuần khiết trong gốm sứ Trung Hoa. Sứ trắng mỏng nhẹ, trong suốt như ngọc; men xanh lam vẽ tay tinh tế. Đây cũng là nơi sản xuất sứ cung đình thời Tống, Nguyên, Minh, Thanh.
Phúc Kiến, Trung Quốc – Đức Hóa
Đức Hóa nổi tiếng với dòng gốm sứ trắng ngà (Blanc-de-Chine), mềm mại và mịn màng như tơ. Từ tượng Phật cho đến trà cụ, mỗi sản phẩm ở đây đều mang một vẻ đẹp thanh khiết, lặng thầm. Chất sứ trắng đục, mờ mịn như sương mai, thường được dùng cho tượng Phật và các linh vật phong thuỷ thủ công tinh xảo.
Triết Giang, Trung Quốc – Long Tuyền
Long Tuyền là cái nôi của men ngọc xanh (Longquan celadon) – loại men cổ quý hiếm, được ví như ngọc bích trong lòng đất. Đặc trưng bởi màu men xanh ngọc lục bảo trong vắt, với phong cách cổ điển, thiền tịnh, rất phù hợp với trà đạo và trang trí thanh nhã.
Nhật Bản – Arita và Mashiko
Nhật Bản là xứ sở của những lò gốm trứ danh như Arita, Mashiko, Bizen, Shigaraki… Gốm Nhật coi trọng sự tự nhiên, mộc mạc, không phô trương. Arita nổi bật với gốm trắng tinh tế, sắc sảo, còn Mashiko mang vẻ thô mộc, ấm áp và đời thường. Các sản phẩm thường giữ lại nét nguyên sơ của đất và men, chấp nhận cả sự “không hoàn hảo” như một vẻ đẹp tự nhiên.
Ý – Deruta và Faenza
Tại châu Âu, Deruta và Faenza của Ý nổi bật với dòng maiolica – gốm tráng men với hoa văn rực rỡ. Những hoạ tiết baroque cổ điển, men bóng dày và màu sắc tươi sáng được ưa chuộng trong các cung điện thời Phục hưng. Gốm Ý không chỉ là đồ dùng, mà còn là tranh vẽ trên men sống động.
Mexico – Puebla
Thành phố Puebla nổi tiếng với Talavera pottery – dòng gốm men trắng và xanh biển, kết hợp tinh hoa bản địa và kỹ thuật từ Tây Ban Nha. Gốm Puebla có họa tiết hoa cỏ, động vật dân gian, men dày và màu bền bỉ với thời gian, toát lên vẻ tươi vui và đầy sức sống.
Một vài vùng đất khác
Phật Sơn (Foshan, Trung Quốc): nổi bật với gốm dân dụng và mỹ nghệ.
Liling (Hồ Nam, Trung Quốc): chuyên về sứ màu xuất khẩu.
Yixing (Giang Tô, Trung Quốc): quê hương của ấm tử sa – bảo vật trong nghệ thuật trà đạo.
Lời kết: đất, nước và bàn tay
Qua bao nhiêu thời đại, những mảnh đất này vẫn lặng thầm nung dưỡng những tác phẩm không chỉ đẹp mắt, mà còn mang hơi thở của ngàn năm văn hoá. Ở Nhỏ Một Chút, chúng tôi luôn tin rằng: một mảnh gốm nhỏ, một nét chạm nhẹ – cũng có thể lưu giữ lại cả một mối duyên kỳ ngộ giữa đất, lửa và lòng người.